هیچ شک و تردیدی در این نیست که آمریکا در اجرای تعهدات برجامی خود به ویژه در زمینه اقتصادی کارشکنی و بد عهدی می‌کند، و این کارشکنی نه تنها برای مقامات داخلی بلکه برای شرکت‌های اروپایی نیز کاملاً آشکار شده و اعتراض آنها را در پی داشته است.
تحلیل و جمع‌بندی مهم‌ترین اظهارات و اقدامات مقامات جمهوری اسلامی ایران، آمریکا، اروپا و آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از برجام، مشاهده اجمالی خروجی خبرگزاری‌های مختلف و حجم خبرهای انتشاریافته حکایت از حضور پررنگ خبرهای برجامی در مقطع یادشده در بالا دارد.
رویدادهایی از قبیل بازتاب اظهارات رییس کل بانک مرکزی در اجلاس جهانی صندوق بین المللی پول و دیدار دو جانبه وزرای خارجه ایران و آمریکا در نیویوک و همچنین تشکیل کار گروه کمیسیون ویژه برجام، شاید علت‌هایی بودند که موجب شدند فضای غالب رسانه‌ای در هفته گذشته؛ مربوط به خبرهای برجامی باشد.
بر این اساس «دیدار و گفتگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با مقامات کشورمان، دیدار و گفتگوی دوجانبه ظریف و کری، حکم دیوان عالی آمریکا در خصوص برداشت 2 میلیارد دلاری از دارایی‌های ایران، تاکید اوباما بر پایبندی ایران به برجام، برگزاری سه دوره کارگروه ویژه تضمین اجرای لغو تحریم‌ها و فروش 32 تن آب سنگین اراک به آمریکا» از جمله موضوعاتی هستند که دربازه زمانی 29 /01/ 95 تا 05/ 02/ 95 در خصوص برجام رسانه‌ای شدند.
«دیدار و گفتگوی دوجانبه وزرای امورخارجه ایران و آمریکا و برگزاری سه دور کارگروه ویژه تضمین لغو تحریم‌ها» شاید مهم‌ترین و پر حجمترین خبرهای برجامی این هفته بودند که حکایت از حساسیت رسانه‌ها و محافل خبری گوناگون در این خصوص دارد. جالب است که رسانه‌ها از جان کری وزیر امورخارجه آمریکا دو اظهار نظر نقل که با موضوع حاضر مرتبط است نقل کردند؛ یک اظهار نظر پیش از این دیدار و یک اظهار نظر پس از این دیدار. اما رسانه‌ها اعلام کردند: جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در مقر سازمان ملل در نیویورک پس از این دیدار با محمدجواد ظریف گفت: برای همکاری جهت حصول اطمینان از اجرای دقیق برجام با ظریف توافق کردیم و این‌که تمام طرف‌های این توافق از منافعی که قرار بوده در صورت اجرای (برجام) کسب کنند، بهره‌مند شوند. جان کری افزود: بانک‌ها از معامله با ایران نترسند، با برداشته شدن تحریم‌ها، بانک‌ها و مؤسسات مالی دیگر نباید از معامله با ایران بترسند چنانچه بانک‌ها و مؤسسات ملی بین‌المللی پس از برداشته شدن تحریم‌ها ابهامی برای آغاز روابط پولی و تجاری با ایران دارند، می‌توانند با مراجعه به دولت آمریکا مشورت دریافت کنند. برجام اجرا شده و تحریم‌های ایران برداشته می‌شود و هیچ کشور یا شرکت و یا حتی هیچ شخصی نباید از این موضوع بترسد. برای معامله با ایران هیچ مشکلی وجود ندارد.
با توجه به اظهارات صریح وزیر امورخارجه آمریکا مبنی بر اجرایی شدن برجام و نبود مشکل برای شرکت‌ها و بانک‌ها برای معامله با ایران می‌توان اینگونه گفت که به نظر می‌رسد یک گلایه مندی و اعتراض از سوی شرکت‌ها و کشورهای اروپایی نسبت به بد عهدی آمریکا در قبال برجام ایجاد شده و آنها آمریکا را مقصر ناکامی خود در فضای کسب و کار اقتصادی با ایران در دوره پس برجام می‌دانند.
در این خصوص ملاحظاتی چند به نظر می‌رسد؛
اولاً: هیچ شک و تردیدی در این نیست که آمریکا در اجرای تعهدات برجامی خود به ویژه در زمینه اقتصادی کارشکنی و بد عهدی می‌کند، و این کارشکنی نه تنها برای مقامات داخلی بلکه برای شرکت‌های اروپایی نیز کاملاً آشکار شده است. البته توقع غیرِ این از دشمن قسم خورده ایران اسلامی که از آغاز برپایی نظام اسلامی هر روز در پی یک دسیسه و نیرنگ بوده؛ بی مورد و بیجاست.
ثانیاً: «تداوم تحریم‌ها» بزرگ‌ترین چالش پیش روی اجرای برجام است. چالش یادشده نه تنها برای داخل کشور امری است بدیهی بلکه اخیراً از مرزهای کشور نیز فراتر رفته و صدای حتی شرکای اروپایی واشنگتن را در آورده است. البته اشکال وارده این است که بر اساس متن برجام در خصوص تحریم‌های دولت‌های ایالتی، واشنگتن موظف به تشویق دولت‌های یادشده برای برداشتن تحریم‌ها شده نه ملزم به برداشتن آنها از هر طریق ممکن و این یعنی جنبه توصیه‌ای نه الزام آور؟! در حالیکه در موضوع بسیار مهم و حیاتی همچون فقره یاد شده باید در تعهدات مندرج؛ جنبه الزام آور قضیه رعایت می‌شد..؟!
ثالثاً: بهتر است از فرصت پیش آمده نهایت استفاده را به عمل آوریم یعنی راه‌های دور زدن تحریم‌ها و بدعهدی آمریکا را در فقره برجام در پیش بگیریم. شاید استفاده از سایر ارزهای مرجع و قوی خارجی همچون یورو و ین و.. یکی از این راه‌های میانبر باشد.
رابعاً: بجای تکیه بر وعده و وعید آمریکای بدعهد به سیاست‌های اصولی خود پایبند و عامل باشیم و چه سیاستی اصولی‌تر و ارزشمندتر از «اقتصاد مقاومتی».
منبع: خبرگزاری صداوسیما
